Στις εσωτερικές σελίδες της σημερινής έντυπης Frankfurter Allgemeine Zeitung δημοσιεύεται εκτενής ανταπόκριση του Tobias Piller από τη Ρώμη με τίτλο «Η Ελλάδα στα πρόθυρα ανοδικής πορείας» και υπότιτλο «Πολλά θετικά νέα – Ένα μέρος της ανάκαμψης δεν αντανακλάται στο χρηματιστήριο».
Την ώρα που η οικονομική ατμόσφαιρα στην υπόλοιπη Ευρώπη επιδεινώνεται, οι Έλληνες είναι αισιόδοξοι. Μετά από χρόνια ύφεσης, η νέα φιλική προς τις επιχειρήσεις κυβέρνηση του Πρωθυπουργού Κυριακού Μητσοτάκη εργάζεται με συνέπεια για να βγάλει τη χώρα από τη βαθιά κρίση. Γι’ αυτό και η Ελλάδα παρουσιάζει εμφανώς βελτιωμένο οικονομικό κλίμα. Τα κέρδη των δεκαετών κρατικών ομολόγων που προκλήθηκαν από τις περικοπές των επιτοκίων είναι 29% σε μόλις 12 μήνες. Οι ελληνικές μετοχές έχουν κερδίσει περίπου 45% σε αξία από την αρχή του έτους.
Μια ολόκληρη σειρά οικονομικών ειδήσεων στηρίζει αυτήν την περίοδο τις ελπίδες για ανοδική πορεία. Ο νέος Πρωθυπουργός καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια για να καλύψει το συντομότερο δυνατό μερικές από τις απώλειες στο Εθνικό Εισόδημα, οι οποίες είχαν φθάσει το 25% τα προηγούμενα χρόνια. Κατά την άποψη του Νικολάου Μαγγίνα, επικεφαλής οικονομολόγου στην Εθνική Τράπεζα της Ελλάδας, πολλοί παράγοντες συντρέχουν: «Η Ελλάδα επωφελείται τώρα από τις μεγάλες μακροοικονομικές προσαρμογές των περασμένων ετών, από την ισχυρή βελτίωση του οικονομικού κλίματος λόγω της επιλογής μίας φιλικής προς την αγορά κυβέρνησης με σταθερή κοινοβουλευτική πλειοψηφία, σε συνδυασμό με τη νέα επεκτατική πολιτική της ΕΚΤ, η οποία ασφαλώς θα διαρκέσει για ακόμα δύο χρόνια».
Στις θετικές ειδήσεις αυτών των ημερών συγκαταλέγονται η βελτίωση της αξιολόγησης της Standard & Poor’s σε «BB-» την περασμένη Παρασκευή, παρόλο που τα ελληνικά ομόλογα εξακολουθούν να είναι τρεις βαθμίδες μακριά από το επίπεδο μίας σταθερής επένδυσης («Investment grade»). Τις προηγούμενες ημέρες η κυβέρνηση γνωστοποίησε ότι τα φορολογικά έσοδα έχουν ξεπεράσει σημαντικά τις προσδοκίες της. Ο εισηγμένος όμιλος εταιριών «Μυτιληναίος» παρουσίασε στην εννεάμηνη έκθεσή της αύξηση πωλήσεων 43% στα 1,55 δις Ευρώ. Ο απερχόμενος πρόεδρος της ΕΚΤ Mario Draghi παρατήρησε ότι αποτελεί είδηση πως τα βραχυπρόθεσμα χρεόγραφα του ελληνικού δημοσίου έγιναν αντικείμενο διαπραγμάτευσης με αρνητικά επιτόκια κατά την πρόσφατη δημοπρασία.
Στο Χρηματιστήριο Αθηνών δεν αντανακλώνται με τον ιδανικότερο τρόπο οι εξελίξεις αυτές, καθώς είναι μικρό, δεν διαθέτει ιδιαίτερη ρευστότητα και υποφέρει από σκάνδαλα του παρελθόντος, όπως η παραποίηση των ισολογισμών της κάποτε εταιρίας-πρότυπο Folli Follie. Το θεσμικό πλαίσιο του χρηματιστηρίου, κατά την άποψη του Μαγγίνα, αποτελεί από μόνο του ένα σημαντικό μεταρρυθμιστικό εγχείρημα για τη νέα κυβέρνηση. Διακρίνει εξαρχής ανάμεσα στις εισηγμένες εταιρείες εκείνες που είναι ανταγωνιστικές, και οι οποίες έχουν παρουσιάσει από το 2016 θετικά στοιχεία και τις λιγότερο ανταγωνιστικές, οι οποίες εξακολουθούν να αγωνίζονται για την επιβίωση. Παρά το γεγονός ότι ο δείκτης του Χρηματιστηρίου Αθηνών FTSE Athex 2019 αυξήθηκε κατά περισσότερο από 40% από τα χαμηλά των κάτω από 400 μονάδων έως τον Ιούλιο στις 560 μονάδες, βρίσκεται όμως επί του παρόντος με τιμές ανάμεσα στις 530 και τις 540 μονάδες κάτω από τα κερδοσκοπικά υψηλά του καλοκαιριού του 2017 και του 2018. Το 2002 ο δείκτης έφτανε στις 2.000 μονάδες. Η παρόμοια πορεία του δείκτη Composite, ο οποίος περιορίζεται στις μεγάλες επιχειρήσεις, δείχνει ότι η ανταγωνιστικότητα δεν είναι ζήτημα μεγέθους.
Πολλών ειδών λόγους για μια θεμελιώδη επαναξιολόγηση των ελληνικών τραπεζών βλέπει ο Τάσος Αναστασάτος, επικεφαλής οικονομολόγος της Eurobank. Από τη μια, αυτό δικαιολογεί την ανάκαμψη των τιμών των μετοχών των τραπεζών στο πρόσφατο παρελθόν, οι οποίες τώρα είναι έτοιμες να ακολουθήσουν ανοδική πορεία. Τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα της Ελλάδας πληρούσαν όλες τις κεφαλαιακές απαιτήσεις και τώρα έχουν σαφώς μεγαλύτερη ρευστότητα λόγω της επιστροφής των καταθέσεων και της νέας πρόσβασης στη αγορά της ηλεκτρονικής τραπεζικής. Με τη μείωση του όγκου των «κόκκινων» δανείων που είχαν φτάσει στο 50% του δανεισμού, οι ελληνικές τράπεζες κινούνται τώρα ταχύτερα απ’ ό,τι ζητούσε η ευρωπαϊκή τραπεζική εποπτεία. Η κυβέρνηση προωθεί πλέον αυτή τη διαδικασία με ένα νέο εργαλείο εν είδει κρατικής εγγύησης για τα δανειακά πακέτα που φέρει το όνομα «Ηρακλής». Η μείωση των κινδύνων επένδυσης στην χώρα και η επεκτατική πολιτική της ΕΚΤ κατέστησαν τα επιχειρηματικά δάνεια φθηνότερα κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με το 2011, αναφέρει ο Αναστασάτος. «Ακόμα περισσότερα θα είναι δυνατόν να επιτευχθούν με την εφαρμογή του αναπτυξιακού προγράμματος της κυβέρνησης». Ο όγκος των πιστώσεων θα μπορούσε να αυξηθεί και πάλι, «αυτή τη φορά με πιο βιώσιμο τρόπο από ό,τι στο παρελθόν».
Σημαντικό μέρος της πιθανώς επικείμενης ανάκαμψης στην Ελλάδα αναπτύσσεται πέραν των αγορών των μετοχών και των κρατικών ομολόγων: τα επενδυτικά ταμεία κάνουν αυτήν τη περίοδο προσφορές με ελκυστικές αποτιμήσεις σε ενδιαφερόμενες ελληνικές επιχειρήσεις ώστε αυτές να συμμετάσχουν, αναφέρει ένας οικονομολόγος στην Αθήνα. Ταυτόχρονα, εξακολουθεί να υπάρχει ενδιαφέρον για επενδύσεις σε ξενοδοχεία. Ωστόσο, σε αυτά τα έργα φαίνεται ότι η νέα κυβέρνηση δεν μπορεί να εξαλείψει σύντομα τις πολλές επιβαρύνσεις για την οικονομία της Ελλάδας, ξεκινώντας από την αδηφάγα Διοίκηση και την αργή απονομή της Δικαιοσύνης. Όπως και οι οίκοι πιστοληπτικής αξιολόγησης, οι επικεφαλής οικονομολόγοι στην Ελλάδα προσπαθούν να επιδεικνύουν νηφαλιότητα. Υπάρχει ο κίνδυνος αρνητικών εξωτερικών εκπλήξεων, όπως η ύφεση στην Ευρωζώνη ή οι δισταγμοί και οι καθυστερήσεις στην εφαρμογή μεταρρυθμίσεων εντός της Ελλάδας, δηλώνει ο Τάσος Αναστασάτος της Eurobank. Από αυτά εξαρτάται από η ταχύτητα της ανάκαμψης. Παρά τους κινδύνους του επόμενου έτους, ο Νικόλαος Μαγγίνας της Εθνικής Τράπεζας βλέπει «μια νέα εποχή σύγκλισης της Ελλάδας με την Ευρωζώνη».
