Την ανάγκη για δημιουργία ενός Εθνικού Μητρώου Γεφυρών και την προώθηση εκτεταμένων ελέγχων στις παλιές γέφυρες της χώρας που ενδέχεται να διατρέχουν κίνδυνο κατάρρευσης λόγω… γήρατος, ανέδειξε σχετική Ομάδα Εργασίας του ΤΕΕ/ΤΚΜ.
του Βαγγέλη Μωυσή*
Ήδη από το ΤΕΕ/ΤΚΜ έχει αναρτηθεί περίπου κατά τα μέσα του καλοκαιριού το περιεχόμενο της εισηγητικής έκθεσης του πορίσματος, ενώ αξίζει να σημειωθεί πως η πρωτοβουλία για τη συγκρότηση της Ομάδας Εργασίας, είχε ληφθεί πριν την φονική κατάρρευση της γέφυρας στην ιταλική Γένοβα και την κατάρρευση γέφυρας στην Καβάλα, ευτυχώς χωρίς θύματα.
Στην εισηγητική έκθεση επισημαίνεται η ανάγκη να προχωρήσουν έλεγχοι των γεφυρών με έμφαση στον αυξημένο κίνδυνο ανεπάρκειας της φέρουσας ικανότητας λόγω γήρανσης και αύξησης του φόρτου οχημάτων που εξυπηρετούν, παρά στον αντισεισμικό έλεγχο.
Την Ομάδα Εργασίας συγκρότησαν οι Πολιτικοί Μηχανικοί: Ι. Τέγος (Συντονιστής), Π. Πανέτσος,Ι. Μοσχονάς, Μ. Τσιτώτας, Χ. Καρακώστας, Β. Λεκίδης, Κ. Μορφίδης, Ι. Μαυράκης, Δ. Κωνσταντινίδης, Π. Δασκαλούδης.
Σημαντική παράμετρο αποτέλεσε το γεγονός ότι ο κίνδυνος κατάρρευσης λόγω σεισμού είναι στατιστικώς πολύ μικρότερος, συγκρινόμενος με τον κίνδυνο κατάρρευσης του φορέα εξαιτίας κυρίως της γήρανσης και ενδεχομένως της αύξησης του μεγέθους των φορτίων κυκλοφορίας. Εξάλλου σύμφωνα με τους Αντισεισμικούς Κανονισμούς, η περίοδος επαναλήψεως του σεισμού σχεδιασμού είναι 475 έτη με πιθανότητα υπέρβασης 10% για χρόνο ζωής της γέφυρας τα 50 έτη, και 19% για τα 100 έτη. Βάσει του ανωτέρω σκεπτικού αποφασίστηκε ότι πρέπει οι προς έλεγχο γέφυρες να ελεγχθούν σε 2 επίπεδα:
α) Σε πρώτο επίπεδο ο έλεγχος να είναι ταχύς και αδρομερής, και να δρομολογηθεί «ως οίον τε τάχιον», ώστε να μην επαναληφθεί το φαινόμενο της γέφυρας της Καβάλας. Ο έλεγχος αυτός είναι αναγκαίο να πραγματώνεται από διμελή Πρωτοβάθμια Επιτροπή βάσει ειδικού εντύπου συνταχθέντος προς τούτο, το οποίον περιλαμβάνεται στα Παραδοτέα της Ομάδας Εργασίας.
β) Για όσες περιπτώσεις ελέγχου προκύψει η ανάγκη νέου ελέγχου από Δευτεροβάθμια Επιτροπή εμπειροτέρων μηχανικών, προτείνεται ο Έλεγχος να διεξαχθεί κατά πολύ λεπτομερέστερο τρόπο, βάσει των δύο τευχών οδηγιών που αφορούν το ένα στην ασφάλεια του φορέα της γέφυρας έναντι των φορτίων κυκλοφορίας και το άλλο στην αντισεισμική της ασφάλεια.
Τα κυριότερα συμπεράσματα που προέκυψαν ως αποτέλεσμα των 14 συνεδριάσεων της Ομάδας Εργασίας, είναι τα εξής:
o Ο αντισεισμικός έλεγχος των γεφυρών, σύμφωνα με τη δοθείσα εντολή, δεν πρέπει να αποτελέσει πρώτη προτεραιότητα ελέγχου, καθώς ο μείζων κίνδυνος προέρχεται από την ανεπάρκεια σε φέρουσα ικανότητα οφειλόμενη, αφενός στα διαρκώς αυξανόμενα φορτία κυκλοφορίας και αφετέρου στη γήρανση των γεφυρών.
o Προκειμένου να γίνει η αρχή στην ίδρυση ενός Ενεργού Εθνικού Μητρώου Γεφυρών προτείνεται ένας Πρωτοβάθμιος Έλεγχος, ώστε να απογραφούν οι υπάρχουσες γέφυρες και να εντοπισθούν αυτές που έχουν τα μεγαλύτερα προβλήματα. Κατόπιν να εξετασθούν άμεσα από Δευτεροβάθμια Επιτροπή, η οποία θα προτείνει τα ληπτέα μέτρα αποφυγής κατάρρευσης, αφού διεξαγάγει λεπτομερέστερο έλεγχο συγκριτικώς με εκείνον της πρωτοβάθμιας Επιτροπής.
Τα παραδοτέα της Ομάδας Εργασίας είναι:
1. Εισηγητική Έκθεση με το συνοδεύον αυτήν Παράρτημα.
2. Το έντυπο της Έκθεσης Ελέγχου Διαπιστωμένων Ζημιών, που απευθύνεται στις διμελείς πρωτοβάθμιες επιτροπές, που προτείνεται να συσταθούν για τη ταχύτερη διενέργεια ελέγχων, περιλαμβάνοντας και το σχετικό Βοήθημα.
3. Λεπτομερέστερες Οδηγίες Ελέγχου της Συνολικής Κατάστασης Γέφυρας, που προορίζονται για τις δευτεροβάθμιες επιτροπές στις οποίες προτείνεται να παραπεμφθούν οι περιπτώσεις των γεφυρών που εμφανίζουν εμφανή συμπτώματα απώλειας της παρεχόμενης ασφάλειας κυκλοφορίας.
4. Οι λεπτομερείς Οδηγίες Εκτίμησης της Αντισεισμικής Επάρκειας της γέφυρας, οι οποίες απευθύνονται, και αυτές, στις Δευτεροβάθμιες Επιτροπές Ελέγχου.
