today-is-a-good-day
23.5 C
Athens

Ούτε μαζί σου ούτε εναντίον σου

*της Cristina Manzano

Οι περισσότεροι Ευρωπαίοι θα επέλεγαν την ουδετερότητα σε ενδεχόμενη σύγκρουση των Ηνωμένων Πολιτειών με την Κίνα. Αυτό δείχνει μια πρόσφατη έρευνα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων για τη στάση της Ενωσης σε διεθνή θέματα. Δεν θα είναι εύκολο όμως. Οι δύο δυνάμεις, που ανταγωνίζονται μεταξύ τους για την παγκόσμια ηγεσία, πιέζουν την ΕΕ να διαλέξει στρατόπεδο.

Από τη μια πλευρά, στον σχιζοφρενικό Λευκό Οίκο του Ντόναλντ Τραμπ έχουν διαλέξει τις απειλές. Φραστικές, προς το παρόν, είτε για τα γερμανικά αυτοκίνητα είτε για την αμυντική βιομηχανία ή το μέλλον του ΝΑΤΟ. Η τελευταία απειλή είναι και η πιο ανησυχητική, καθώς οι Ευρωπαίοι έχουν εμπιστευθεί την ασφάλεια τους στις ΗΠΑ για τις επόμενες δεκαετίες. Αλλά η Ευρώπη βλέπει τώρα να αμφισβητείται η ειδική σχέση που είχε πάντα με τις ΗΠΑ. Με τη λεπτότητα που τον χαρακτηρίζει, ο Αμερικανός πρόεδρος μάς υπενθυμίζει διαρκώς ότι στον (τεχνολογικό) πόλεμό του με την Κίνα ή μαζί του είσαι ή εναντίον του.

Από την άλλη πλευρά, η Κίνα επιδιώκει να συνεχίσει να επεκτείνει τα οικονομικά και τεχνολογικά της δίκτυα στην Ευρώπη, με επενδύσεις που ξεκίνησαν στη χειρότερη στιγμή της κρίσης και δεν έχουν πάψει από τότε να αυξάνονται. Οι Ευρωπαίοι δεν θέλουν να χάσουν αυτή την επενδυτική ευκαιρία, βλέπουν με ανησυχία όμως την είσοδο του Πεκίνου σε στρατηγικούς τομείς. Άλλες ανησυχίες, όπως για παράδειγμα τα ανθρώπινα δικαιώματα, έχουν περάσει εδώ και καιρό σε δεύτερο πλάνο.

Παγιδευμένη έτσι ανάμεσα σε δύο γίγαντες που θέλουν να αναδιαμορφώσουν την παγκόσμια τάξη, η ΕΕ εξακολουθεί να προβληματίζεται για τον ρόλο της. Γνωρίζει ότι πρέπει να παίξει μεγαλύτερο ρόλο στην άμυνά της – «στρατηγική αυτονομία» το λένε. Το ζήτημα είναι πώς θα το κάνει. Χρειάζεται μεγαλύτερη προσπάθεια στο πεδίο του συντονισμού και μια αλλαγή νοοτροπίας για την οποία οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις δεν είναι έτοιμες. Είναι αναγκαίο όμως. Γιατί η σχέση με τις Ηνωμένες Πολιτείες, ακόμη και μετά τον Τραμπ – το 2020 ή το 2024 -, δεν θα είναι ξανά η ίδια. Δεν μπορεί να είναι η ίδια γιατί δεν είναι ίδιος ο κόσμος.

Στη νέα αυτή κατάσταση, η Ευρώπη δεν πρέπει να πάψει να τοποθετεί τις αξίες στο κέντρο της στρατηγικής της. Την ώρα που οι σχέσεις κυριαρχούνται από τη σύγκρουση, από το «μαζί μου ή εναντίον μου», η ΕΕ μπορεί και πρέπει να εκφράζει μια άλλη φιλοσοφία. Για να το κάνει αυτό, όμως, θα πρέπει να ξεπεράσει την κρίση εμπιστοσύνης και τον κατακερματισμό της.

Για όλα αυτά μίλησαν αυτή την εβδομάδα στο ετήσιο συνέδριο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων που πραγματοποιήθηκε στη Λισαβώνα. Στους πνευματικούς και πολιτικούς κύκλους της Ευρώπης δίνουν μεγάλη σημασία στα πρόσωπα που θα ηγηθούν των θεσμών το επόμενο διάστημα. Η επόμενη πενταετία θα είναι για πολλούς η τελευταία ευκαιρία να σωθεί το ευρωπαϊκό σχέδιο. Μακάρι να το καταφέρουν.

* Η Κριστίνα Μανθάνο είναι αρθρογράφος της El Pais

Πηγή: El Pais

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ