Το τελευταίο διάστημα η βορειοανατολική Χαλκιδική βρίσκεται στο επίκεντρο της επικαιρότητας από γεγονότα που άμεσα ή έμμεσα συνδέονται με τη μεταλλευτική δραστηριότητα.
Του Κυριάκου Παναγιωτόπουλου*
Μια είδηση που μπορεί να προοιωνίζεται πολύ σοβαρούς κινδύνους για τους κατοίκους, τις περιουσίες τους και τις υποδομές, αφορά στον οικισμό της Στρατονίκης στον οποίο παρατηρούνται σε όλο και εντονότερο βαθμό ρηγματώσεις σε δρόμους, πλατείες και σε περισσότερα από 200 σπίτια, λόγω μετακινήσεων εδάφους και υπεδάφους. Το φαινόμενο δεν εμφανίστηκε τώρα, αλλά από τα μέσα της δεκαετίες του 2000, που χρονικά συμπίπτει με την έναρξη των εξορύξεων της εταιρείας «Ελληνικός Χρυσός» κάτω ακριβώς από τον οικισμό. Έκτοτε, με την πρόοδο των υπόγειων εξορύξεων αυξάνει και ο αριθμός, αλλά και η σοβαρότητα των εμφανών συνεπειών. Από τους φιλικά διακείμενους με τη μεταλλευτική δραστηριότητα υποστηριζόταν και υποστηρίζεται ότι η εμφάνιση των ρηγματώσεων οφείλεται στην ιδιάζουσα γεωλογία της περιοχής και όχι στη μεταλλευτική δραστηριότητα. Κάτι τέτοιο δεν μπορεί φυσικά να ισχύει, καθώς παρόμοια φαινόμενα δεν παρατηρούνται στον οικισμό των Σταγείρων, που απέχει ελάχιστα από τη Στρατονίκη και έχει παρόμοια γεωλογία, αλλά κάτω από τον οποίο δεν πραγματοποιούνται υπόγειες εξορύξεις.
Οπωσδήποτε χωρίς έρευνα από δημόσιο επιστημονικό φορέα, κανείς δεν μπορεί να τεκμηριώσει απόλυτα τη σχέση μεταξύ των υπόγειων εξορύξεων και των ρηγματώσεων που παρατηρούνται. Η ολοκλήρωση μιας τέτοιας έρευνας, που πρόσφατα ανατέθηκε στο ΙΓΜΕ από το δήμο Αριστοτέλη και όχι από το ΥΠΕΝ, όπως θα περίμενε κανείς, απαιτεί αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα. Επειδή όμως οι ρηγματώσεις επεκτείνονται και αυξάνουν σε αριθμό και σε μέγεθος και υπάρχει κίνδυνος, μέχρι να περατωθεί η έρευνα, η κατάσταση να επιδεινωθεί σοβαρά, θα ήταν ένδειξη σωφροσύνης από πλευράς ΥΠΕΝ η εντολή διακοπής των εργασιών, τουλάχιστον μέχρι να ολοκληρωθεί η έρευνα από το ΙΓΜΕ και να τεκμηριωθεί επιστημονικά το πρωτογενές αίτιο των ρηγματώσεων στη Στρατονίκη.
Παραβάσεις
Άλλη είδηση για τη Β. Α. Χαλκιδική που έτυχε ευρείας δημοσιότητας το τελευταίο διάστημα αφορά την Πράξη Βεβαίωσης Παράβασης του Τμήματος Επιθεώρησης Περιβάλλοντος (Σώμα Επιθεώρησης Βορείου Ελλάδος του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ΥΠΕΝ) στην οποία καταγράφονται επτά παραβάσεις. Οι παραβάσεις διαπιστώθηκαν κατά τους ελέγχους που πραγματοποιήθηκαν τους τελευταίους μήνες του 2017 και αφορούν τις παραλείψεις και την τροποποίηση της κατασκευής του ΧΥΤΕΑ Κοκκινόλακκα, τη λειτουργία του χωρίς τις προβλεπόμενες άδειες και εγκρίσεις, τη μη προβλεπόμενη διακίνηση προϊόντων δια μέσου του λιμανιού Θεσσαλονίκης και τη διαχείριση των υγρών και στερεών αποβλήτων
Σημειωτέον ότι οι παραβάσεις αυτές δεν είναι οι πρώτες, καθώς από ελέγχους που πραγματοποιήθηκαν από τους Επιθεωρητές Περιβάλλοντος από το 2012 έως και το 2016 στις εγκαταστάσεις των Μαύρων Πετρών (Μαντέμ Λάκκου) και της Ολυμπιάδας διαπιστώθηκαν 24 παραβάσεις των διατάξεων της περιβαλλοντικής νομοθεσίας και των εγκεκριμένων περιβαλλοντικών όρων.
Παρά τη σοβαρότητα της κατάστασης στη Στρατονίκη, τις νέες και επαναλαμβανόμενες παραβάσεις της «Ελληνικός Χρυσός» που κατέγραψαν οι Επιθεωρητές Περιβάλλοντος και την έντονη ανησυχία των κατοίκων της περιοχής, το ΥΠΕΝ, μέχρι τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές, τηρεί σιγή ιχθύος. Περί άλλων τυρβάζει. Δεν απαντά ούτε καν στις ερωτήσεις των βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ. Είναι σαν να μην υπάρχει, σαν να μην έχει καμία αρμοδιότητα για όσα συμβαίνουν στη Β. Α. Χαλκιδική. Καμία αντίδραση, ούτε καν ανακοίνωση. Αλλά η σιωπή δεν είναι πάντα χρυσός για αυτούς που την επιλέγουν.
*Ο Κ. Παναγιωτόπουλος είναι Ομότιμος Καθηγητής Εδαφολογίας ΑΠΘ, πρόεδρος Δημοτικού Συμβουλίου Δήμου Αριστοτέλη – Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα “Εποχή”
