Την αναγκαιότητα στήριξης των ενεργειών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σε ζητήματα μετανάστευσης και ασφάλειας, τόνισε ο Ευρωπαίος Επίτροπος Δημήτρης Αβραμόπουλος, στη συζήτηση στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με το Ταμείο Ασύλου και Μετανάστευσης (AMF), το Ταμείο Διαχείρισης Συνόρων και Θεωρήσεων (BMVI) και το Ταμείο Εσωτερικής Ασφάλειας (ISF).
«Η μετανάστευση και η ασφάλεια εξακολουθούν να αποτελούν βασικές ανησυχίες των πολιτών μας σήμερα. Χρειαζόμαστε αρκετούς πόρους για να στηρίξουμε τις ενέργειές μας σε αυτούς τους τομείς σύμφωνα με τις πολιτικές μας προτεραιότητες, με συμπληρωματικότητα με τα υπόλοιπα ευρωπαϊκά κονδύλια. Κατά την τρέχουσα περίοδο, έχει παρασχεθεί βοήθεια σε περίπου 1 εκατομμύριο αιτούντες άσυλο. Επιπλέον, χορηγήθηκε στήριξη για την ένταξη σε 3,4 εκατομμύρια υπηκόους τρίτων χωρών. Τίποτα από αυτά δεν θα μπορούσε να επιτευχθεί χωρίς την υποστήριξη του προϋπολογισμού της Ένωσης» είπε ο κ. Αβραμόπουλος αναφερόμενος στο Ταμείο Ασύλου και Μετανάστευσης (AMF).
«Τα πράγματα αλλάζουν και εξελίσσονται – και η χρηματοδότησή μας πρέπει να είναι ευέλικτη, απλουστευμένη και προσαρμόσιμη. Ως εκ τούτου, προτείναμε την ενίσχυση του συνολικού προϋπολογισμού για τη μετανάστευση, τη διασυνοριακή διαχείριση και την ασφάλεια με το ποσό των 36 δισ. ευρώ για το 2021-2027, από τα οποία ταμ10,4 δισ. ευρώ θα διατεθούν για το Ταμείο Ασύλου και Μετανάστευσης. Αυτό αντανακλά την πολιτική σημασία που η Επιτροπή αποδίδει στην καλύτερη διαχείριση της μετανάστευσης, των συνόρων αλλά και στις προκλήσεις ασφάλειας. Γνωρίζω ότι την άποψη αυτή συμμερίζεται και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο» συμπλήρωσε ο Έλληνας Επίτροπος.
Στη συνέχεια της ομιλίας του ανέφερε:
«Ειδικότερα, το Ταμείο Ασύλου και Μετανάστευσης, θα παράσχει στήριξη για την ενίσχυση του Κοινού Ευρωπαϊκού Συστήματος Ασύλου, τη νόμιμη μετανάστευση προς τα Κράτη Μέλη και την παροχή στήριξης για την ένταξη των υπηκόων τρίτων χωρών. Στο πλαίσιο αυτών των στόχων, θα παράσχει κίνητρα για μέτρα ενσωμάτωσης σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, όπως τα μαθήματα γλώσσας και μαθήματα κοινωνικού προσανατολισμού ενώ θα υποστηρίξει την επανεγκατάσταση και την αλληλεγγύη με τα κράτη μέλη. Το Ταμείο θα συμβάλει επίσης στην αντιμετώπιση της παράνομης μετανάστευσης μέσω των επιστροφών των ατόμων που δεν έχουν το δικαίωμα να παραμείνουν στην Ένωση.
Ωστόσο, για να επιτύχουμε τους στόχους μας, εκτός από τον μεγαλύτερο προϋπολογισμό πρέπει επίσης να διασφαλίσουμε την ευελιξία των Ταμείων μας. Χρειαζόμαστε χρηματοδοτικά μέσα που θα είναι σε θέση να υποστηρίξουν τις πολιτικές και τις προτεραιότητες της ΕΕ, καθώς αυτές θα εξελίσσονται μέχρι το 2027. Χρηματοδοτικά μέσα που θα είναι σε θέση να υποστηρίξουν τα Κράτη Μέλη μας, όταν έχουν ανάγκη.
Θα ήθελα πραγματικά να τονίσω τη σημασία της ευελιξίας. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η ευελιξία είναι ενσωματωμένη στα τρία Ταμεία που θα συζητήσουμε σήμερα, μέσω του Thematic Facility και της μεσοπρόθεσμης αναθεώρησης που μας επιτρέπουν να διαθέσουμε το 50% της χρηματοδότησης βάσει της εξέλιξης των αναγκών και των προτεραιοτήτων της ΕΕ. Παράλληλα, θα δοθεί αρκετή αρχική χρηματοδότηση του ύψους του 50% στα Κράτη Μέλη που θα επιτρέψει την ταχύτερη υποστήριξη των δράσεων τους αλλά το σχεδιασμό μακροπρόθεσμων επενδύσεων.
Έχουμε επίσης προτείνει την απλούστευση της διαχείρισης των Ταμείων μέσω της χρήσης ενός “ενιαίου εγχειριδίου κανόνων” για την εφαρμογή των Ταμείων επιμερισμένης διαχείρισης. Έχουμε ενσωματώσει συνέργειες και έχουμε εργαστεί για να επιτύχουμε μια συνεκτική και συμπληρωματική προσέγγιση των στόχων της Ένωσης για τη μετανάστευση και την ασφάλεια στα διάφορα Ταμεία της ΕΕ, σε θεματικές ενότητες όπως, μεταξύ άλλων, η ένταξη υπηκόων τρίτων χωρών, τα μέτρα κατά της ριζοσπαστικοποίησης αλλά και η συνεργασία με τις χώρες εταίρους.
Ενώ, ως Επιτροπή, θα διατηρήσουμε τη θέση μας σε αυτό το στάδιο, οφείλουμε να υπογραμμίσουμε ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προτείνει μέτρα που θα εμποδίσουν την ευέλικτη χρήση των μελλοντικών ταμείων, τα οποία απλώς δεν μπορούμε να δεχτούμε. Για παράδειγμα, τα ελάχιστα ποσοστά δαπανών αποτελούν εμπόδιο στην ευελιξία. Αυτό ισχύει καθώς τα Κράτη Μέλη έχουν διαφορετικές ανάγκες και αντιμετωπίζουν διαφορετικά επίπεδα πίεσης. Θα πρέπει λοιπόν να είναι σε θέση να διοχετεύουν τα κονδύλια από την ΕΕ όπου υπάρχει μεγαλύτερη ανάγκη. Επιπλέον, η πρόταση αυτή θα καθιστούσε τα Ταμεία λιγότερο ευέλικτα από ό, τι είναι στην τρέχουσα περίοδο και θα προσέθετε διοικητικό και εποπτικό βάρος.
Παράλληλα, η οικοδόμηση ισχυρών εταιρικών σχέσεων με τις χώρες καταγωγής και διέλευσης αποτελεί δομικό χαρακτηριστικό της μεταναστευτικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η στενή συνεργασία με τους εταίρους μας είναι επίσης βασική για να μπορέσουμε να ανταποκριθούμε στις προκλήσεις. Θέλω να το τονίσω ρητά: Το να θέσουμε ένα ανώτατο όριο για τις εξωτερικές δράσεις και να επιτρέψουμε τη συνεργασία μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις θα επηρεάσει αρνητικά όχι μόνο την ευελιξία του ίδιου Ταμείου αλλά και την επίτευξη των στόχων της Ένωσης για τη μετανάστευση και την ασφάλεια.
Επιπλέον, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει προτείνει μια υπερβολικά υψηλή προϋπόθεση απορρόφησης, του ύψους του 30%, για τα Κράτη Μέλη έτσι ώστε αυτά να επωφεληθούν από την πρόσθετη μεσοπρόθεσμη χρηματοδότηση, και έχει εισάγει εμπόδια στο Thematic Facility, συμπεριλαμβανομένης της εφαρμογής της μέσω πράξεων ‘κατ ‘εξουσιοδότηση’, που δεν είναι νομικά εφικτή.
Είναι πιο σημαντικό από ποτέ να επιτύχουμε και να σχεδιάσουμε τα χρηματοδοτικά μας εργαλεία έτσι ώστε να αντέξουν στο χρόνο.
Ο προϋπολογισμός της ΕΕ είναι κάτι πολύ περισσότερο από μία απλή λογιστική άσκηση. Αποτελεί την πραγματική έκφραση των πολιτικών προτεραιοτήτων της Ένωσης. Η Επιτροπή έχει ως προτεραιότητα τη συνέχιση των διαδικασιών για την εκκίνηση των διαπραγματεύσεων με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, το συντομότερο δυνατόν. Προσβλέπω, λοιπόν, στη συνέχεια αυτών των διαπραγματεύσεων».
Για το Ταμείο Διαχείρισης Συνόρων και Θεωρήσεων (BMVI)
Η χρηματοδοτική στήριξη της Ένωσης, είναι υψίστης σημασίας για τη δημιουργία και τη διατήρηση αποτελεσματικών εξωτερικών συνόρων. Τέσσερα χρόνια μετά την υιοθέτηση του τρέχοντος μακροπρόθεσμου χρηματοδοτικού προγράμματος, η ευρωπαϊκή χρηματοδότηση έχει στηρίξει την εκπαίδευση σχεδόν 9,000 συνοριοφυλάκων.
Παράλληλα, ο ευρωπαϊκός προϋπολογισμός έχει υποστηρίξει τα Κράτη Μέλη που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή, στη διαχείριση μεγάλων μεταναστευτικών πιέσεων στα εξωτερικά μας σύνορα.
Αυτές οι προσπάθειες πρέπει να συνεχιστούν και να ενταθούν, λαμβάνοντας υπόψη τις αυξημένες προκλήσεις όσον αφορά τη μετανάστευση, αλλά και απρόβλεπτες εξελίξεις στα σύνορά της Ένωσης.
Επιπλέον, οι συνέργειες με ευρωπαϊκές δράσεις σε άλλους τομείς πρέπει να ενισχυθούν, έτσι ώστε να μεγιστοποιηθεί το αντίκτυπο τους.
Η απάντηση της Επιτροπής στις μελλοντικές προκλήσεις, είναι ξεκάθαρη: έχουμε προτείνει τη δημιουργία ενός ξεχωριστού Ταμείου για την ολοκληρωμένη διαχείριση των συνόρων και για την περαιτέρω στήριξη της Ευρωπαϊκής Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής με μόνιμο προσωπικό.
Το νέο Ταμείο για τα σύνορα θα στηρίξει, από τη μία, τα Κράτη Μέλη στη διενέργεια τελωνειακών ελέγχων μέσω της χρηματοδότησης σχετικού εξοπλισμού. Από την άλλη, το χρηματοδοτικό εργαλείο για τη διαχείριση των συνόρων και τις θεωρήσεις θα διαθέσει περισσότερα από 8 δις. Ευρώ για την ενίσχυση των εξωτερικών συνόρων, την υποστήριξη της Κοινής Πολιτικής Θεωρήσεων αλλά και την ανάπτυξη νέων και την αναβάθμιση των υπαρχόντων ηλεκτρονικών συστημάτων μεγάλης κλίμακας, από τα Κράτη Μέλη ανάλογα με τις νέες απαιτήσεις.
Αυτό, αντιπροσωπεύει τον τριπλασιασμό της στήριξης σε σχέση με το τρέχον χρηματοδοτικό εργαλείο για τα σύνορα. Την ίδια στιγμή, η Επιτροπή έχει προτείνει τη βελτίωση της ικανότητας απόκρισης μέσω της ταχείας αποδέσμευσης της χρηματοδότησης, σε περιπτώσεις ανάγκης.
Η ενισχυμένη ευελιξία αυτού του χρηματοδοτικού εργαλείου, θα επιτρέψει την προσαρμογή της κατανομής της χρηματοδοτικής στήριξης για την αντιμετώπιση των προκλήσεων, όπως οι περιπτώσεις ασύμμετρης πίεσης στα εξωτερικά σύνορα της Ένωσης.
Η συνεργασία με τρίτες χώρες αποτελεί ακόμη ένα σημαντικό πυλώνα για την αποτελεσματική διαχείριση των συνόρων. Επιπλέον, η δυνατότητα των συνοριοφυλάκων μας να συνεργαστούν στενά και με διαλειτουργικό τρόπο με τους ομολόγους τους, θα βοηθήσει στη μείωση της παράτυπης μετανάστευσης αλλά και της απώλειας ζωής στη θάλασσα.
Για να το επιτύχει αυτό, το Ταμείο Διαχείρισης Συνόρων και Θεωρήσεων θα διέπεται από μία ενισχυμένη εξωτερική διάσταση ενώ παράλληλα θα εξασφαλίζει τη συμπληρωματικότητα των δράσεων που χρηματοδοτούνται από τα υπάρχοντα εργαλεία για τις δράσεις έξω από την Ένωση.
H εισαγωγή ανώτατων ορίων στη χρηματοδότηση εξωτερικών δράσεων και ο περιορισμός της συνεργασίας με τρίτες χώρες μόνο σε εξωτερικές περιπτώσεις θα παρεμποδίσει την ικανότητα αντίδρασης της Ένωσης, όταν αυτό θα είναι αναγκαίο.
Η διευκόλυνση της νόμιμης μετακίνησης και η εγγύηση της ακεραιότητας και της ασφάλειας του χώρου Σένγκεν, αποτελούν βασικές ανησυχίες για τους πολίτες μας. Γι΄αυτό ακριβώς το λόγο, έχουν εξελιχθεί σε προτεραιότητες για την Ένωση.
Έχουμε αποδείξει την αποφασιστικότητα μας να δράσουμε για την εξυπηρέτηση αυτών των προτεραιοτήτων μέσω της εξασφάλισης αρκετής χρηματοδότησης γι’ αυτό τον τομέα πολιτικής αλλά και μέσω της δημιουργία ενός χρηματοδοτικού εργαλείου που θα μας επιτρέψει να τις υλοποιήσουμε. Προσβλέπω σε μία πραγματικά στενή συνεργασία.
Το Ταμείο Εσωτερικής Ασφάλειας (ISF)
Τα τελευταία χρόνια, οι απειλές για την ασφάλεια έχουν πολλαπλασιαστεί και διαφοροποιηθεί. Παράλληλα έχουν αποκτήσει ένα διασυνοριακό χαρακτήρα. Αυτό σημαίνει πως τα Κράτη Μέλη δεν μπορούν πλέον να τις αντιμετωπίσουν από μόνα τους.
Η προστασία των πολιτών αποτελεί εθνική αρμοδιότητα. Όμως η Ένωση διαδραματίζει ένα καίριο ρόλο καθώς υποστηρίζει τις προσπάθειες των Κρατών Μελών.
Η ασφάλεια, θα παραμείνει βασικό ζήτημα για την Ένωση τα επόμενα χρόνια και οι πολίτες της, δικαίως, περιμένουν από τις εθνικές τους κυβερνήσεις αλλά και από αυτή, να ανταποκριθούν στην ανάγκη για ασφάλεια σε ένα ρευστό και αβέβαιο περιβάλλον.
Χρειαζόμαστε επαρκείς πόρους για να υποστηρίξουμε τις δράσεις μας στον τομέα της εσωτερικής ασφάλειας, σε αρμονία με τις πολιτικές μας προτεραιότητες και έχοντας υπόψη τη συμπληρωματικότητα με τα υπόλοιπα ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά εργαλεία.
Συνεπώς, προτείνουμε την ενίσχυση του προϋπολογισμού για την ασφάλεια από το 1 δις. Ευρώ κατά την τρέχουσα περίοδο, στα 2,5 δις. Ευρώ για την επόμενη.
Αυτή η αύξηση αντανακλά την πολιτική σημασία την οποία προσδίδει η Επιτροπή στην αποτελεσματικότερη διαχείριση των προκλήσεων όσον αφορά την ασφάλεια.
Τα δεδομένα όμως, αλλάζουν και εξελίσσονται. Πιστεύω πως το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τάσσεται και αυτό υπέρ της άποψης ότι είναι σημαντικό να κατέχουμε χρηματοδοτικά εργαλεία που να είναι ευέλικτα, απλοποιημένα και να προσαρμόζονται στις μεταβαλλόμενες ανάγκες.
Πώς λοιπόν θα καταφέρει το Ταμείο Εσωτερικής Ασφάλειας να προσφέρει καλύτερη στήριξη για την αντιμετώπιση νέων και διαφαινόμενων προκλήσεων;
Το Ταμείο Εσωτερικής Ασφάλειας θα εστιάσει σε τρείς νέους στόχους. Αυτοί είναι, η ενίσχυση της ανταλλαγής πληροφοριών, η εντατικοποίηση των συντονισμένων διασυνοριακών επιχειρήσεων και η ενδυνάμωση των ικανοτήτων για την καταπολέμηση και την πρόληψη του εγκλήματος.
Παράλληλα, το Ταμείο θα είναι περισσότερο ευέλικτο μέσω του Thematic Facility και της μεσοπρόθεσμης αναθεώρησης (mid-term review) που θα μας επιτρέψουν να κατανείμουμε τη χρηματοδότηση έχοντας ως βάση τις εξελισσόμενες ανάγκες και τις ευρωπαϊκές προτεραιότητες τη δεδομένη χρονική στιγμή.
Κλείνοντας, ήθελα να πω πως η ασφάλεια είναι ένα ζήτημα το οποίο αφορά αρκετούς θεματικούς τομείς και καλύπτεται από πολλά και διαφορετικά ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά εργαλεία.
Συνεπώς, είναι ολοένα και περισσότερο σημαντικό να επιτύχουμε και να σχεδιάσουμε χρηματοδοτικά εργαλεία που να αντέχουν στο χρόνο. Προσβλέπω στην εκκίνηση των διαπραγματεύσεων και των τριλόγων, το συντομότερο δυνατόν».
