Του Δημήτρη Γ. Απόκη*
Έχει ήδη αρχίσει να γίνεται ορατό, αλλά η απόφαση του Αμερικανού Προέδρου, Ντόναλντ Τράμπ, να αποσύρει τις Ηνωμένες Πολιτείες από τη διεθνή συμφωνία για τα πυρηνικά του Ιράν, είναι κομβικής σημασίας για τις εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή μας. Η απόφαση αυτή και η νέα πολιτική σκληρών οικονομικών κυρώσεων που ανακοίνωσε πρόσφατα με την ομιλία του στο Heritage Foundation, στην Ουάσιγκτον, ο Υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάϊκ Πομπέο, είναι κομβικής σημασίας και είναι βέβαιο ότι πολύ σύντομα θα οδηγήσουν, το σύνολο των χωρών της Ανατολικής Μεσογείου, να πάρουν θέση μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και του Ιράν. Από τους πρώτους που θα αντιμετωπίσει το δίλλημα αυτό είναι η Ελλάδα, μια χώρα που η Ουάσιγκτον, θεωρεί κομβική σε αυτό το κρίσιμο θέμα.
Δεν είναι καθόλου τυχαίο, που ο αρμόδιος Βοηθός Υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, για την πολιτική έναντι του Ιράν, Άντριου Πήκ, βρέθηκε για επαφές στην Αθήνα, Τετάρτη και Πέμπτη. Σε συνέντευξη που παραχώρησε στην ΕΡΤ, ο υψηλόβαθμος Αμερικανός Αξιωματούχος, έκανε σαφές ότι η Ουάσιγκτον θεωρεί ότι η Ελλάδα είναι μια χώρα κλειδί στην Ανατολική Μεσόγειο, λόγω των στενών σχέσεων που έχει με χώρες τις περιοχής, κάνοντας μάλιστα ιδιαίτερη αναφορά στη σχέση με το Ισραήλ.
Εκείνο όμως που έχει εξαιρετική σημασία για τις επερχόμενες εξελίξεις γύρω από το θέμα του Ιράν, και το υπό διαμόρφωση νέο σκηνικό στην ευρύτερη περιοχή μας είναι η απάντηση που έδωσε στην ερώτηση για το πως βλέπει η Ουάσιγκτον, την Ελλάδα να κουμπώνει σε αυτή τη νέα πολιτική των ΗΠΑ, έναντι του Ιράν, με δεδομένο ότι οι σχέσεις, μεταξύ Αθήνας και Τεχεράνης, είναι μακροχρόνιες και η Ελλάδα είναι χώρα μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωση, η οποία όχι μόνο εναντιώνεται στην απόφαση του Αμερικανού Προέδρου να αποχωρήσει από τη διεθνή συμφωνία για τα πυρηνικά του Ιράν, αλλά εργάζεται ενεργά σε όλα τα μέτωπα εναντίον της νέας πολιτικής της Ουάσιγκτον.
Ο Αμερικανός Βοηθός Υπουργός Εξωτερικών, σε ερώτηση να σχολιάσει αυτά τα γεγονότα σε σχέση με την Ελλάδα, ήταν παραπάνω από σαφής αναφορικά με το δίλλημα που σύντομα έρχεται. “Νομίζω ότι η ηγεσία της (Ελλάδας) με χώρες σε αυτή την περιοχή, είναι πολύ πιο σημαντική από τη σχέση της με το Ιράν, και είμαι πεπεισμένος ότι η σχέση της (Ελλάδας) με τις ΗΠΑ, είναι πιο σημαντική από τη σχέση με το Ιράν”, σημείωσε με νόημα.
Η τοποθέτηση αυτή δεν αφήνει κανένα περιθώριο, σχετικά με το τι αναμένει η Ουάσιγκτον από την Αθήνα, στη νέα στρατηγική που έχει επιλέξει έναντι του Ιράν.
Την ίδια στιγμή ο κ. Πήκ, έκανε σαφές ότι η κυβέρνηση Τράμπ, είναι αποφασισμένη να προχωρήσει στην επιβολή δευτερευόντων οικονομικών κυρώσεων έναντι χωρών και επιχειρήσεων που θα παραβιάσουν τις κυρώσεις εναντίον του καθεστώτος της Τεχεράνης, “δεν θα επιτρέψουμε να φθάσουν χρήματα στο καθεστώς του Ιράν”, ξεκαθάρισε.
Σύμφωνα με τον Αμερικανός Βοηθό Υπουργό Εξωτερικών, η Ευρώπη γνωρίζει πολύ καλά τις προθέσεις των ΗΠΑ στο θέμα αυτό, και το γεγονός ότι ο Πρόεδρος Τράμπ καθυστέρησε την απόφαση για αποχώρηση από τη συμφωνία με το Ιράν, για ένα ολόκληρο χρόνο, έχει να κάνει αποκλειστικά με το γεγονός ότι υπήρχε συζήτηση και ήθελε να δώσει χρόνο στους Ευρωπαίους συμμάχους.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στην όλη εξίσωση στην πλευρά των ΗΠΑ, παίζουν χώρες όπως το Ισραήλ, η Αίγυπτος, η Σαουδική Αραβία, και άλλες, Ταυτόχρονα στην αντίπαλη πλευρά βρίσκονται, η Ρωσία και η Τουρκία.
Σε κάθε περίπτωση, πολύ σύντομα η Ελλάδα θα βρεθεί ενώπιον του διλλήματος να διαλέξει ανάμεσα στην Ουάσιγκτον και την Τεχεράνη, πιεζόμενη και από την εκφρασμένη θέση της ΕΕ στο θέμα. Και αυτό θα είναι το πρώτο μεγάλο τεστ όπου η Ουάσιγκτον θα μετρήσει το κατά πόσο μπορεί να υπολογίζει στην Ελλάδα ως σύμμαχο και συνομιλητή στη νέα στρατηγική της στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής και της Ανατολικής Μεσογείου.
Η ώρα τον δύσκολων αποφάσεων είναι προ των πυλών, και δεν υπάρχει δρόμος διαφυγής. Οι επιλογές είναι ξεκάθαρες. Στρατηγικός παίκτης ή περιθώριο και σαλαμοποίηση.
*Ο Δημήτρης Γ. Απόκης, είναι Διεθνολόγος και Δημοσιογράφος, Απόφοιτος του The Paul H. Nitze, School of Advanced International Studies, The Johns Hopkins University, μέλος του The International Institute of Strategic Studies, και διετέλεσε επί σειρά ετών διαπιστευμένος ανταποκριτής στο Λευκό Οίκο, το Στέητ Ντιπάρτμεντ, και το Πεντάγωνο, στην Ουάσιγκτον.
