Ο τουρισμός αποτελεί για τη χώρα μας βασικό πυλώνα οικονομικής ανάπτυξης και ευημερίας. Η Ελλάδα, που το 2024 έχει αναδειχθεί ως ένας από τους δημοφιλέστερους τουριστικούς προορισμούς, έχει σημειώσει τα τελευταία χρόνια σημαντική πρόοδο, όχι μόνο στην ανάπτυξη των υποδομών, αλλά και στην ενίσχυση του τουρισμού με κοινωνικό πρόσημο. Σε αυτό το πλαίσιο, θέτουμε στο επίκεντρο τη δημιουργία ενός τουριστικού προϊόντος για όλους, χωρίς διακρίσεις. Έτσι, η Ελλάδα έχει αναρριχηθεί στην κορυφή των προσβάσιμων τουριστικών προορισμών στις παραλίες, χάρης στην αυτόνομη πρόσβαση για τα άτομα με κινητική αναπηρία μέσω του ειδικού μηχανισμού «sea track», που είναι εγκατεστημένο σε πάνω από250 παραλίες.
Του Γιώργου Σταμάτη*
Επιπλέον, Με στοχευμένες παρεμβάσεις, σύγχρονη προσέγγιση και εστίαση στη βιωσιμότητα και τη διαφοροποίηση των μορφών τουρισμού, η Χώρα έχει ανοίξει το δρόμο για την περαιτέρω προώθηση εναλλακτικών μορφών τουρισμού, που αναδεικνύονται ως καίριες ευκαιρίες ανάπτυξης, όπως ιατρικός τουρισμός, θρησκευτικός τουρισμός, ορεινός τουρισμός, ιαματικός τουρισμός.
Τα τελευταία χρόνια, ο τουρισμός με αυτοκινούμενα και ρυμουλκούμενα τροχόσπιτα γνωρίζει σημαντική ανάπτυξη στην Ευρώπη, προσφέροντας μια εναλλακτική και ευέλικτη μορφή διακοπών. Η Ελλάδα, με το μοναδικό φυσικό της τοπίο και το ευνοϊκό κλίμα, έχει όλες τις προϋποθέσεις να αποτελέσει κορυφαίο προορισμό και για αυτόν τον τύπο τουρισμού. Στην κατεύθυνση αυτήν, προκρίνεται η ανάγκη δημιουργίας και στη χώρα μας camper stops, δηλ. οργανωμένων χώρων προσωρινής στάθμευσης τροχόσπιτων, όπου επιτρέπεται η διανυκτέρευση για κάποιες μέρες. Ειδικότερα, Τα camper stops αποτελούν υποδομές φιλοξενίας και είναι ειδικά διαμορφωμένοι χώροι στάθμευσης για τροχόσπιτα, που προσφέρουν βασικές υπηρεσίες, όπως παροχή νερού, δυνατότητα ασφαλούς απόρριψης των αποβλήτων και ορισμένες φορές και πρόσβαση στο διαδίκτυο.
Ο αριθμός των αυτοκινούμενων τροχόσπιτων στην Ευρώπη, ιδίως μετά την πανδημία, έχει αυξηθεί σημαντικά, γεγονός που καθιστά ακόμη πιο άμεση την ανάγκη δημιουργίας των ανάλογων υποδομών, έτσι ώστε τα απόβλητα να μην καταλήγουν στη φύση και να μην επιβαρύνεται το περιβάλλον. Συγκεκριμένα, το 2024 οι διανυκτερεύσεις των τροχόσπιτων στην Ευρώπη ανήλθαν σε 110 εκατ., από τις οποίες 72 εκατ. πραγματοποιήθηκαν στη Γερμανία. Η τελευταία διαθέτει περίπου 2.600 camper stops με 70.000 θέσεις στάθμευσης.
Η δημιουργία θεσμικού πλαισίου για την ανάπτυξη των camper stops μπορεί να επιφέρει σημαντικά οικονομικά οφέλη, αφού αν η χώρα μας αξιοποιήσει τα συγκριτικά της πλεονεκτήματα, θα κατακτήσει σημαντικό μερίδιο του διεθνούς αυτού τουριστικού προϊόντος, που σήμερα επιμερίζεται κυρίως στις άλλες χώρες του νότου.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η Πορτογαλία, η οποία δημιούργησε το αναγκαίο νομοθετικό πλαίσιο, προκειμένου να προσελκύσει το κίνημα των van lifers. Επένδυσε στην ανάπτυξη ανάλογων υποδομών φιλοξενίας, δημιουργώντας δημοτικές περιοχές στάθμευσης, που προσφέρουν υπηρεσίες όπως απόρριψη λυμάτων και φόρτιση μπαταριών σε πολύ προσιτό κόστος.
Επιπλέον, αναπτύχθηκαν πλατφόρμες όπως το Portugal EasyCamp και το HomeCamper, που επιτρέπουν σε ιδιώτες να διαθέτουν χώρους στάθμευσης με βασικές παροχές, προωθώντας μια πιο βιώσιμη μορφή τουρισμού.
Σε περιοχές με ανεπαρκή τουριστική κίνηση, ένας οργανωμένος χώρος στάθμευσης τροχόσπιτων μπορεί να προσελκύσει ταξιδιώτες που αναζητούν ελευθερία, επαφή με τη φύση, αυθεντικές εμπειρίες και, κυρίως, επιλογές έξω από τα καθιερωμένα τουριστικά πρότυπα. Οι τουρίστες που ταξιδεύουν με τροχόσπιτα συχνά προτιμούν να επισκέπτονται μικρότερες και λιγότερο τουριστικές περιοχές, ενισχύοντας σημαντικά την τοπική οικονομία. Η δημιουργία camper stops σε τέτοιες περιοχές μπορεί να λειτουργήσει ως μοχλός ανάπτυξης για τις τοπικές κοινωνίες. Πολλοί τουρίστες που επιλέγουν διακοπές με τροχόσπιτο, ταξιδεύουν καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, προσφέροντας την ευκαιρία για επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου, η οποία δε θα περιορίζεται στους θερινούς μήνες, αλλά θα καλύπτει πολύ μεγαλύτερο διάστημα. Αρκετοί τουρίστες μάλιστα παραμένουν σε μια χώρα για πολλούς μήνες.
Οι συνθήκες πλέον είναι ώριμες, ώστε η στρατηγική της κυβέρνησης για έναν τουρισμό βιώσιμο, ψηφιακά αναβαθμισμένο και κοινωνικά δίκαιο να περιλαμβάνει και την επένδυση σε νέους τρόπους φιλοξενίας και μετακίνησης. Η δημιουργία Camper Stops εναρμονίζεται πλήρως με τους στόχους αυτούς. Οι χώροι μπορούν να σχεδιαστούν με βάση τα πρότυπα αειφορίας: με υποδομές για ανακύκλωση, παροχή ενέργειας από ΑΠΕ, βιολογικό καθαρισμό και σεβασμό στο φυσικό περιβάλλον. Η τεχνολογία, επίσης, μπορεί να αξιοποιηθεί με ευφυή συστήματα κράτησης, καταγραφής πληρότητας, ψηφιακές εφαρμογές πλοήγησης, ακόμη και “έξυπνες” υποδομές που διευκολύνουν τον έλεγχο, την ασφάλεια και την παροχή υπηρεσιών.
Με γνώμονα τη βιωσιμότητα, την ενίσχυση του ποιοτικού τουρισμού και την περαιτέρω προβολή της χώρας μας στο διεθνή τουριστικό χάρτη, μπορούμε να ανοίξουμε το δρόμο για τη δημιουργία χώρων ασφαλών, λειτουργικών, φιλικών προς το περιβάλλον, που δίνουν προοπτική στον θεματικό τουρισμό και συμβάλλουν στη διάχυση της τουριστικής ανάπτυξης σε όλη τη Χώρα.
* Ο Γιώργος Σταμάτης είναι Βουλευτής Επικρατείας της Ν.Δ.