Η ανάγκη προβολής των αξιών και του λόγου της Ορθοδοξίας παραμένει και σήμερα επίκαιρη “σε έναν κόσμο που αλλάζει ραγδαία”, έστω και στο σημερινό “αντίξοο” περιβάλλον, τόνισε ο γενικός γραμματέας της Διακοινοβουλευτικής Συνέλευσης Ορθοδοξίας, Μάξιμος Χαρακόπουλος, κατά την παρουσίαση του Τόμου «ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ: Οι Ναοί της του Θεού Σοφίας ανά τον κόσμο», που πραγματοποιήθηκε χθες στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού στη Θεσσαλονίκη.
Στην εκδήλωση χαιρετισμό απηύθυναν ο υφυπουργός Μακεδονίας – Θράκης, Σταύρος Καλαφάτης, ο αντιπρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων, Αθανάσιος Μπούρας, εκ μέρους του προέδρου, Κωνσταντίνου Τασούλα, και ο πρύτανης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, καθηγητής Νικόλαος Παπαϊωάννου, οι οποίοι εξήραν το έργο που επιτελεί η ΔΣΟ τα τελευταία χρόνια.
Στ.Καλαφάτης: Αυθαίρετη, ανιστόρητη και βέβηλη η μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τέμενος
«Αυθαίρετη, ανιστόρητη και βέβηλη η απόφαση της τουρκικής ηγεσίας να μετατρέψει σε μουσουλμανικό τέμενος την Αγία Σοφία» ανέφερε στο χαιρετισμό του ο υφυπουργός Εσωτερικών (Μακεδονίας – Θράκης) Σταύρος Καλαφάτης, στην παρουσίαση το τόμου «Αγία Σοφία, υπογραμμίζοντας ότι η απόφαση αυτή “προσβάλλει την ευρωπαϊκή ιστορία και τις κοινές αξίες του δημοκρατικού κόσμου και την παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά.” .
“Δεν εκφράζει ισχύ αλλά φόβο και αδυναμία», τόνισε ο κ. Καλαφάτης και συνέχισε:
«Το θέμα ξεπερνά τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, είναι παγκόσμιο και πανανθρώπινο…. Το ίδιο και η απόφαση (της τουρκικής ηγεσίας) να μετατρέψει σε τζαμί την ιστορική Μονή της Χώρας με τα απαράμιλλα βυζαντινά ψηφιδωτά και τις εικόνες. Βεβηλώθηκαν δύο σύμβολα της Ορθοδοξίας που χτίστηκαν ως χριστιανικοί ναοί και αποτελούν μνημεία της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς, αναγνωρισμένα από την UNESCO».
«Οφείλουμε, λοιπόν, να εργαστούμε για την ανατροπή των αποφάσεων της τουρκικής ηγεσίας. Να μην ξεχάσουμε και να μην αφήσουμε κανένα να ξεχάσει πρόσθεσε ο υφυπουργός και συνέχισε: “Να ενώσουμε τη φωνή και να συντονίσουμε τις δράσεις μας. Και η βασικότερη από αυτές είναι η διεθνοποίηση του ζητήματος, στην οποία συμβάλλει η εξαιρετική έκδοση του τόμου «Αγία Σοφία: Οι Ναοί της Του Θεού Σοφίας ανά τον Κόσμο», που έχει ως στόχο να φτάσει σε όσο το δυνατόν περισσότερες χώρες, αναδεικνύοντας το πνευματικό, ιστορικό και πολιτισμικό απόθεμα που περικλείουν οι περικαλλείς ναοί της Σοφίας του Θεού».
Η πολυύμνητος προσφυγομάνα Θεσσαλονίκη
Ο επικεφαλής της ΔΣΟ στην ομιλία του επισήμανε ότι η παρουσίαση γίνεται στην πόλη «που αποτέλεσε το κέντρο της μεταλαμπάδευσης της Ορθοδοξίας και του ελληνικού πολιτισμού στον σλαβικό κόσμο, με αφετηρία το απαράμιλλο έργο των δύο Ελλήνων Θεσσαλονικέων αδερφών Κύριλλου και Μεθόδιου, που σφράγισε ανεξίτηλα την μελλοντική ευρωπαϊκή ιστορία” και συνέχισε:
” Στη Θεσσαλονίκη που διατηρεί εξ αρχής αδιάρρηκτους δεσμούς με τον ‘Αθω, από την ίδρυση της μοναστικής Πολιτείας. Την πόλη που υπηρέτησε ως Αρχιεπίσκοπος ο ‘Αγιος Γρηγόριος Παλαμάς και άνθησε το μεγάλο κίνημα των ησυχαστών. Αυτή η πολυύμνητος Θεσσαλονίκη, που θα διατηρεί πάντα ορθόδοξη και ελληνική την ταυτότητά της, ακόμη και μετά την κατάκτησή της από τους Τούρκους, και έμελλε να απελευθερωθεί τέτοιες περίπου ημέρες πριν από 110 χρόνια, το ένδοξο 1912. Και είναι αυτή η πόλη, η προσφυγομάνα Θεσσαλονίκη, που αγκάλιασε τους χιλιάδες πρόσφυγες της Μικράς Ασίας και κυρίως του Ευξείνου Πόντου, που κατέφυγαν εδώ, κυνηγημένοι από την τουρκική αγριότητα. Και ρίζωσαν, και πρόκοψαν και συνέβαλαν στη μεταμόρφωση της Θεσσαλονίκης σε αυτή τη σύγχρονη πολιτεία. Αλλά και που μέσα τους κρατούν άσβεστη τη μνήμη των πατρίδων τους και των εκκλησιών τους”.
«Αν ήταν σε μια μόνον πόλη που θα έπρεπε να παρουσιάσουμε τον Τόμο για τις Αγίες Σοφίες, και εφόσον αυτό δεν είναι δυνατόν να γίνει στην Κωνσταντινούπολη, στην πρώην Βασιλεύουσα, τότε αυτή αυτοδικαίως θα ήταν η Θεσσαλονίκη, η αιώνια συμβασιλεύουσα. Η πόλη με το πλέον βυζαντινό πνεύμα στον σύγχρονο κόσμο, όπως αποδεικνύουν όχι μόνον τα περίλαμπρα μνημεία της από τις ένδοξες εκείνες ημέρες της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, αλλά και η πνευματική της ζωή, το έργο των σύγχρονων συγγραφέων και ποιητών της, η αδιάλειπτη σχέση της με το Περιβόλι της Παναγίας, όπως και η ασίγαστη αίγλη της σε όλη την ορθόδοξη βαλκανική και ευρύτερη ενδοχώρα» συνέχισε ο κ. Χαρακόπουλος και πρόσθεσε:
“Γι’ αυτό και η παρουσίαση για μια από αυτές τις εκκλησίες, την Αγία Σοφία της Τραπεζούντος, τον εντυπωσιακό ναό όπου γινόταν η στέψη των Μεγαλοκομνηνών ως αυτοκρατόρων -μια και δεν είναι εφικτό να παρουσιαστεί ο τόμος στην Τραπεζούντα- γίνεται στη Θεσσαλονίκη».
Ειρήνη, καταλλαγή και ενότητα
Ο Μάξιμος Χαρακόπουλος επισήμανε ότι «δεν είναι τυχαίο ότι ο θεσμός, που έχω την τιμή να ηγούμαι, και συμπεριλαμβάνει εκπροσώπους από 25 Κοινοβούλια, ιδρύθηκε εδώ πλησίον, στην Ορμύλια της Χαλκιδικής. Όταν λίγο μετά την πτώση των σοσιαλιστικών καθεστώτων κάποιοι διορατικοί πολιτικοί, όπως ο συμπολίτης σας Στέλιος Παπαθεμελής, είδαν την ανάγκη συντονισμού των Ορθοδόξων. Είδαν την επιταγή των καιρών, να αρθρώσουμε έναν δικό μας λόγο, με τις δικές μας αξίες, σε έναν κόσμο που αλλάζει ραγδαία. Και αυτό το προσπαθήσαμε και αυτό το επιχειρούμε και σήμερα, σε έναν περιβάλλον, δυστυχώς, αντίξοο. Διότι, μετά τις αναταράξεις μεταξύ των Ορθοδόξων Εκκλησιών, προέκυψε και ο πόλεμος στην Ουκρανία, λόγω της ρωσικής εισβολής. Εμείς, ωστόσο, ως εκπρόσωποι Κοινοβουλίων συνεχίζουμε το έργο μας, πάντοτε με γνώμονα την υπηρέτηση της ειρήνης, της καταλλαγής και της ενότητας. Και, όπως κάναμε από την πρώτη στιγμή της έκρηξης του πολέμου, και από αυτό το βήμα καλούμε σε κατάπαυση του πυρός και σε προσέλευση στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για μια συμφωνία με βάση το διεθνές δίκαιο».
Η πρωτοβουλία για την έκδοση του Τόμου, που περιλαμβάνει την παρουσίαση 37 ναών αφιερωμένων στην Αγία Σοφία, από τη Σκωτία μέχρι την Κίνα, πυροδοτήθηκε από την “ανάγκη αντίδρασης απέναντι στη βαρβαρότητα της τουρκικής ηγεσίας, η οποία το 2020 μετέτρεψε την Αγία Σοφία της Κωνσταντινούπολης σε τζαμί, παρά το ότι ο ναός ανήκει στα προστατευόμενα μνημεία της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO” όπως τόνισε ο κ. Χαρακόπουλος.
Για τον Τόμο μίλησαν η διευθύντρια του Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισμού Αγαθονίκη Τσιλιπάκου, η αρχαιολόγος της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πόλης Θεσσαλονίκης, Στέλλα Βασιλειάδου, με θέμα: «Η Αγία Σοφία της Θεσσαλονίκης», και ο Θεοδόσης Κυριακίδης, από την Έδρα Ποντιακών Σπουδών, Σχολή Ιστορίας και Αρχαιολογίας του ΑΠΘ, με θέμα «Αγία Σοφία Τραπεζούντος: Πολιτικές και κοινωνικές προεκτάσεις του Ναού».
Στο τέλος της εκδήλωσης, που συντόνισε ο σύμβουλος της ΔΣΟ ο Κώστας Μυγδάλης και η ζωγράφος Τάσσα Μπιτσάνη – Πέτρου προσέφερε στη Γραμματεία της ΔΣΟ πίνακα ζωγραφικής αφιερωμένο στον Ναό της του Θεού Σοφίας Θεσσαλονίκης.
Στην παρουσίαση του Τόμου παρέστησαν ο εκπρόσωπος του Οικουμενικού Πατριάρχη, επίσκοπος Αμορίου, Νικηφόρος, ο εκπρόσωπος του μητροπολίτη Θεσσαλονίκης, πρωτοσύγκελος π. Ιάκωβος Αθανασίου, ο διοικητής του Γ’ Σώματος Στρατού, αντιστράτηγος Σωτήριος Κωστένογλου, οι βουλευτές της ΝΔ, Κωνσταντίνος Γκιουλέκας και Δημήτρης Κούβελας, και του ΣΥΡΙΖΑ, Γιάννης Αμανατίδης, η βουλευτής της Βόρειας Μακεδονίας, ‘Αννα Λασκόσκα, ο βουλευτής της Ρουμανίας, Ιοάν Βουλπέσκου, ο αντιδήμαρχος Θεσσαλονίκης, Ερωτόκριτος Θεοτοκάτος, η αντιπεριφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας, Αθηνά Αηδωνά, ο γ.γ. του Ελληνορουμανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου, Ιωάννης Αλφιέρης, ακαδημαϊκοί και φιλίστορες της πόλης.
