today-is-a-good-day
20.3 C
Athens

Για μία γενναία επαναφορά των κλασικών γραμμάτων

Πριν λίγες ημέρες η Ακαδημία Αθηνών ανακοίνωσε την πραγματοποίηση ημερίδας –την οποία θα τιμήσει και η Υπουργός Παιδείας- για την προαγωγή και την ενίσχυση των κλασικών γραμμάτων στην εκπαίδευση. Τέτοιες πρωτοβουλίες τα τελευταία χρόνια δεν είναι, δυστυχώς, συχνές. Ίσως γιατί οι σημαίνοντες πνευματικοί φορείς έχουν στρέψει αλλού το ενδιαφέρον τους, ίσως διότι δίνεται η αίσθηση μίας «χαμένης μάχης» ή λόγω της απροθυμίας της Πολιτείας να στηρίξει τέτοιες πρωτοβουλίες. Σε αυτό το πλαίσιο, δεν είναι διόλου τυχαία η συστηματική υποβάθμιση της ανθρωπιστικής παιδείας από τον ΣΥΡΙΖΑ τα περασμένα τεσσεράμισι έτη. Με διαδοχικά πλήγματα οι Υπουργοί Μπαλτάς, Φίλης και Γαβρόγλου εξοβέλισαν σημαντικές πτυχές των Αρχαίων Ελληνικών, της Ιστορίας και των Νέων Ελληνικών από τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση ενώ εξαφάνισαν ολωσδιόλου τα Λατινικά.

Του Ιωάννη Π. Χουντή*

Η Ακαδημία Αθηνών, η Εταιρεία Ελλήνων Φιλολόγων (η παλαιότερη Επιστημονική Εταιρεία ανθρωπιστικών γραμμάτων στην Ελλάδα) και άλλες πνευματικές εστίες φαίνεται πως δεν πρόκειται να «τα βάλουν κάτω». Και τούτο γιατί τα κλασικά γράμματα δεν είναι μόνο φορέας ευρύτερης παιδείας αλλά και εξανθρωπισμού μίας κοινωνίας που γίνεται όλο και περισσότερο τεχνική, όλο και περισσότερο στείρα πνευματικά. Φυσικά, δεν αρνούμαστε τη πρόοδο αλλά δεν θα πρέπει να είμαστε διατεθειμένοι να θυσιάσουμε την ανθρωπιστική μας κληρονομιά στο όνομά της. Αυτά τα δύο πρέπει να συνυπάρχουν ώστε να νοηματοδοτούν εκ νέου το ένα το άλλο. Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, τίθεται η πρό(σ)κληση αυτού του δημιουργικού εναρμονισμού.

Στο επίπεδο της εφαρμοσμένης πολιτικής, κάθε κυβερνητική αλλαγή αποτελεί μία ευκαιρία για μεταρρυθμίσεις στην εκπαίδευση. Συνήθως όμωε, μιλάμε απλά για αλλαγές και μεταβολές επί τα χείρω.  Συγκεκριμένα, όσον αφορά τα κλασικά γράμματα, σπάνια κατά το παρελθόν μία Κυβέρνηση επανάφερε στοιχεία της διδασκαλίας τους, που είχαν αποψιλωθεί από την προηγούμενη. Αρκούταν, στις καλύτερες των περιπτώσεων, στην αδράνεια αν όχι στην περαιτέρω υποβάθμισή τους. Αυτή η πρακτική κορυφώθηκε, όπως αναφέραμε, τα τελευταία έτη.

Μολαταύτα, σήμερα η μεταρρύθμιση, όσο οξύμωρο και αν ακούγεται, μπορεί να λάβει μία διαφορετική υφή απ’ αυτή που συνήθως λαμβάνει στη σκέψη μας. Πρέπει να «κοιτάξει» προς τα πίσω. Ίσως προς το εκπαιδευτικό επίπεδο των ανθρωπιστικών μαθημάτων επί Υπουργίας της κας. Μαριέττας Γιαννάκου –τότε για τελευταία φορά δυνάμεθα να κάνουμε λόγο για ένα καλό επίπεδο των κλασικών γραμμάτων στην εκπαίδευση. Εξ άλλου, δεν είναι κακό μία μεταρρύθμιση να διορθώνει λάθη της πρόσφατης εμπειρίας καταφεύγοντας σε καλές πρακτικές, που λειτούργησαν άρτια κατά το παρελθόν. Άλλως τε, κάθε μεταβολή από μόνη της δεν είναι πάντα ούτε ενδεδειγμένη, ούτε παραγωγική. Ιδιαίτερα σχετικά με εκπαιδευτικά αντικείμενα των οποίων η διδασκαλία μετρά αιώνες, η εμπειρία δύναται να παράσχει τα καλύτερα παραδείγματα λειτουργικότητας και για το δικό μας αιώνα.

Τα πρώτα δείγματα φαίνονται ενθαρρυντικά. Αποτελεί κοινό τόπο για μεγάλο μέρος πολιτών, ιδιαίτερα της φιλελεύθερης και της συντηρητικής παράταξης, πως οι εκπαιδευτικές πολιτικές της Αριστεράς ήταν καταστροφικές. Η δυναμική δραστηριοποίηση δε πνευματικών λίκνων, όπως η Ακαδημία και οι επιστημονικές εταιρείες, διαδραματίζει ρόλο επικούρου της πολιτικής ηγεσίας. Κοινό όραμα και στόχος, μία παραγωγική διδασκαλία των Αρχαίων, των Λατινικών, της Ιστορίας μας, στα ελληνικά γυμνάσια και λύκεια. Θα τα καταφέρουμε; Μόνο ο χρόνος θα δείξει. Η διάθεση, πάντως, υπάρχει.

Ο Ιωάννης Π. Χουντής, είναι Κλασικός Φιλόλογος και Μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Εταιρείας Ελλήνων Φιλολόγων

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ