Τέσσερις εβδομάδες πριν τις πρόωρες βουλευτικές εκλογές της 29ης Σεπτεμβρίου στην Αυστρία, τα υποψήφια κόμματα ξεκίνησαν αυτό το Σαββατοκύριακο τον προεκλογικό τους αγώνα με τις πρώτες μεγάλες συγκεντρώσεις τους, ενώ τη δημόσια συζήτηση απασχολεί σε σχεδόν καθημερινή βάση το θέμα του μελλοντικού κυβερνητικού σχήματος, που θεωρείται δεδομένο ότι μπορεί να είναι μόνον ένας συνασπισμός κομμάτων.
Σχεδόν δεδομένη θεωρείται η επικράτηση του συντηρητικού Λαϊκού Κόμματος του πρώην καγκελάριου Σεμπάστιαν Κουρτς, το οποίο στις έως τώρα δημοσκοπήσεις εμφανίζει ένα τόσο μεγάλο προβάδισμα που, σύμφωνα με πολιτικούς αναλυτές, “χωρίς δραματικά γεγονότα” δεν είναι δυνατό να καλυφτεί από κάποιο άλλο κόμμα.
Η εκτίμηση αυτή μπορεί να φαίνεται καθησυχαστική για το Λαϊκό Κόμμα, ωστόσο εκείνο που το απασχολεί είναι οι δυνατότητες οι οποίες θα υπάρχουν μετεκλογικά για τον σχηματισμό από μέρους του ενός κυβερνητικού συνασπισμού, για τις οποίες διατυπώνονται εικασίες και σενάρια που τροφοδοτούνται και από τις ποικίλες τοποθετήσεις ηγετικών στελεχών του.
Οι επερχόμενες πρόωρες εκλογές κατέστησαν αναγκαίες μετά την διάλυση, στα τέλη Μαΐου, του κυβερνητικού συνασπισμού του Λαϊκού Κόμματος και του ακροδεξιού εθνικιστικού Κόμματος των Ελευθέρων, εξαιτίας της αποκαλούμενης “Υπόθεση Ίμπιζα”, του πρωτοφανούς σκανδάλου διαφθοράς, στο οποίο φέρεται να εμπλέκεται ο πρώην αντικαγκελάριος και πρώην αρχηγός των Ελευθέρων Χάιντς-Κρίστιαν Στράχε, εναντίον του οποίου διενεργεί ήδη έρευνες, με την κατηγορία της απιστίας, η Γενική Εισαγγελία.
Στις δημοσκοπήσεις, το Λαϊκό Κόμμα εμφανίζεται με ποσοστό μεταξύ 36 και 38% και με προβάδισμα ακόμη και 15 μονάδων απέναντι στους Σοσιαλδημοκράτες ή τους Ελεύθερους των οποίων τα ποσοστά κυμαίνονται μεταξύ 17 και 23%, ενώ τα άλλα δύο κόμματα που αναμένεται να περάσουν το όριο του 4% και να εκπροσωπούνται στην μελλοντική Βουλή, φέρεται να συγκεντρώνουν, το μεν κόμμα των Πράσινων ποσοστό 11%, το δε θεωρούμενο νεοφιλελεύθερο ΝΕΟΣ (Νέα Αυστρία) ένα 9%.
“Σίγουρος” ενδεχόμενος εταίρος για το Λαϊκό Κόμμα, με τον οποίο θα εξασφαλίζει σταθερή πλειοψηφία διακυβέρνησης, πρέπει να θεωρείται είτε το Κόμμα των Ελευθέρων, με το οποίο πρακτικά θα συνέχιζε τον συνασπισμό που διαλύθηκε πριν από τρεις μήνες, είτε το Σοσιαλδημοκρατικό, το οποίο ηγούνταν ενός κυβερνητικού συνασπισμού με το Λαϊκό Κόμμα μεταξύ Ιανουαρίου 2007 και Δεκεμβρίου 2017.
Ως “εναλλακτική επιλογή” για το Λαϊκό Κόμμα, στη βάση των αποτελεσμάτων των δημοσκοπήσεων, που εικάζεται ότι δεν θα απέχουν από εκείνα στις εκλογές, θα μπορούσε να ήταν μόνον μία τριμερής συνεργασία του με τους Πράσινους και το ΝΕΟΣ, η οποία, σύμφωνα με τους πολιτικούς αναλυτές, θα ήταν αρκετά περίπλοκη, και αυτό πέραν των μεταξύ τους διαφορών ως προς το περιεχόμενο της.
Στην πλειονότητά τους οι αναλυτές αποκλείουν τη δυνατότητα σχηματισμού κυβέρνησης μειοψηφίας από τον Σεμπάστιαν Κουρτς και το Λαϊκό Κόμμα του, καθώς θα πρέπει, όπως σημειώνουν, να τεθεί το ερώτημα “για ποιο λόγο άραγε θα προέκυπτε η στήριξη ενός τέτοιου κυβερνητικού σχήματος από κάποιο άλλο κόμμα”.
Εξάλλου, απίθανο πρέπει να θεωρείται ότι θα μπορούσε να υπάρξει μέσα στις τέσσερις εβδομάδες που απομένουν μέχρι τις εκλογές, μία ανάκαμψη για τους Σοσιαλδημοκράτες στο ποσοστό τους (26,9%) στις τελευταίες εκλογές του Οκτωβρίου 2017, γεγονός που αφήνει για τους ίδιους ως μοναδική δυνατότητα συμμετοχής τους σε κυβέρνηση τον ρόλο του “δευτέρου”, σε ένα σχήμα του οποίου θα ηγείται ο Σεμπάστιαν Κουρτς και το Λαϊκό Κόμμα.
Με αλλαγή των ρόλων, του επικεφαλής της κυβέρνησης και του “συγκυβερνώντος δεύτερου”, θα πρόκειται για μία νέα έκδοση του αποκαλούμενου “μεγάλου συνασπισμού” Σοσιαλδημοκρατικού και Λαϊκού Κόμματος που κυβερνούσε στην Αυστρία — το τελευταίο διάστημα μεταξύ Ιανουαρίου 2007 και Δεκεμβρίου 2017 — και ο οποίος φέρεται να τορπιλιζόταν συστηματικά από τους “σκληροπυρηνικούς” του Λαϊκού Κόμματος.
Η κυβερνητική συνεργασία των δύο κομμάτων είχε καταγγελθεί μονομερώς από τον τότε υπουργό Εξωτερικών Σεμπάστιαν Κουρτς, έπειτα από την δική του εκλογή σε αρχηγό του κόμματος τον Μάιο του 2017, καθιστώντας τότε αναγκαίες τις πρόωρες εκλογές του Οκτωβρίου της ίδιας χρονιάς, των οποίων ο ίδιος υπήρξε ο μεγάλος νικητής, αναλαμβάνοντας στη συνέχεια επικεφαλής του συνασπισμού του με τους Ελευθέρους.
Το ίδιο το Λαϊκό Κόμμα, του οποίου η προσωρινή κυβέρνηση μειοψηφίας, μετά την διάλυση του συνασπισμού του με τους Ελευθέρους, είχε ανατραπεί στη Βουλή, στα τέλη Μαΐου, με πρόταση δυσπιστίας από τους Ελευθέρους και τους Σοσιαλδημοκράτες, εξακολουθεί να προειδοποιεί για μία επερχόμενη, μετεκλογικά, κυβερνητική συνεργασία Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος και Κόμματος των Ελευθέρων.
Αυτή η “προειδοποίηση”, προφανώς για διασυρμό των Σοσιαλδημοκρατών, όπως επισημαίνεται από αναλυτές, διατυπώνεται με έμφαση από τον ίδιο τον πρώην καγκελάριο και αρχηγό του Λαϊκού Κόμματος Σεμπάστιαν Κουρτς, παρά το γεγονός πως πάγια αρχή των Σοσιαλδημοκρατών, που επαναλαμβάνει με έμφαση η αρχηγός τους Παμέλα Ρέντι-Βάγκνερ, είναι ο αποκλεισμός οποιασδήποτε συνεργασίας με τους Ελευθέρους σε ομοσπονδιακό επίπεδο.
Την υποστήριξη του σε μία κυβέρνηση του αποκαλούμενου “μεγάλου συνασπισμού” ανάμεσα στο κόμμα του και στους Σοσιαλδημοκράτες, επανέλαβε σε χθεσινοβραδινές δηλώσεις του ο τοπικός κυβερνήτης του αυστριακού ομόσπονδου κρατιδίου της Στυρίας και ανώτατο στέλεχος του συντηρητικού Λαϊκού Κόμματος Χέρμαν Σιούτσενχοφερ, ανακοινώνοντας και την πρόωρη προσφυγή στις κάλπες στο κρατίδιο του για τον Νοέμβριο αντί του ερχόμενου Μαΐου.
Παραπέμποντας στον κυβερνητικό συνασπισμό των δύο αυτών κομμάτων στη Στυρία, του οποίου ο ίδιος ηγείται, ο Αυστριακός πολιτικός, τόνισε χαρακτηριστικά ότι “έχουμε αποδείξει πόσα μπορούν να γίνουν όταν Σοσιαλδημοκρατικό και Λαϊκό Κόμμα συνεργάζονται με εμπιστοσύνη”.
Απορρίπτοντας, εμμέσως πριν σαφώς, μία συνέχιση, μετά τις εκλογές, της έως πρόσφατα συμμετοχής του ακροδεξιού εθνικιστικού Κόμματος των Ελευθέρων στην συγκυβέρνηση με το Λαϊκό Κόμμα του, ο Χέρμαν Σιούτσενχοφερ σημείωσε ότι θα επιθυμούσε οι Ελεύθεροι να γίνουν κάποτε ένα κόμμα που να μπορεί να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων, ωστόσο, κατά την άποψή του, με την “Υπόθεση Ίμπιζα” απέδειξαν έντονα το αντίθετο.
Στα σενάρια ως προς το μελλοντικό κυβερνητικό σχήμα συζητείται επίσης η προοπτική που θα μπορούσε να έχει ένας τριμερής συνασπισμός με επικεφαλής τους Σοσιαλδημοκράτες και εταίρους τους τόσο τους Πράσινους όσο και το ΝΕΟΣ.
Μία τέτοια εκδοχή φέρεται να υποστηρίζεται ως πιθανή και από την αρχηγό των Σοσιαλδημοκρατών Παμέλα Ρέντι-Βάγκνερ και από τον αρχηγό των Πράσινων Βέρνερ Κόγκλερ, που παραπέμπουν στην καλή συνεργασία των κομμάτων τους στον δήμο και στην τοπική κυβέρνηση στο ομόσπονδο κρατίδιο της Βιέννης.
Πάντως, ενόψει των διαγραφόμενων δυσκολιών για τον σχηματισμό της νέας κυβέρνησης, μέσα από διαπραγματεύσεις που προφανώς θα απαιτήσουν χρόνο αρκετών εβδομάδων, αν όχι και μηνών, δεν είναι λίγα εκείνα τα στελέχη των κομμάτων που αφήνουν ανοικτό ακόμη και το ενδεχόμενο συνέχισης της θητείας της σημερινής υπηρεσιακής κυβέρνησης που ασκεί καθήκοντα από τις αρχές Ιουνίου.
Της κυβέρνησης αυτής, η οποία χαίρει ιδιαίτερα υψηλής δημοτικότητας στην αυστριακή κοινή γνώμη, ηγείται, ως η πρώτη γυναίκα καγκελάριος στην ιστορία της Αυστρίας, η έως τότε πρόεδρος του Συνταγματικού Δικαστηρίου Μπριγκίτε Μπίρλαϊν.
