Κάτι με τον άνεμο που φυσά μανιωδώς αυτές τις ημέρες, κάτι που περιμένουμε έναν καλό άνεμο να μας φέρει καλές ειδήσεις, πήραμε την αφορμή να συντάξουμε το σημερινό λήμμα μας.
Γράφει η Σοφία Μουρούτη – Γεωργάνα
Κόκκινη κλωστή δεμένη στην ανέμη τυλιγμένη, δώσ’ της κλότσο να γυρίσει παραμύθι ν’ αρχινίσει. Μια τυπική αρχή των παραμυθιών, που μας θυμίζει την εποχή την προβιομηχανική, τότε που υπήρχαν αργαλειοί με ανέμες και ανεμίδια της υφαντικής και ανεμόμυλοι, όπου έβρισκαν καταφύγιο ανεμικά, φαντάσματα, στοιχειά… Ξεκινάμε κι εμείς την ιστορία μας για τον ἄνεμο, τοῦ ἀνέμου, λέξη μυκηναϊκή (a-ne-mo). Η ινδοευρωπαϊκή ρίζα *αna- σημαίνει φυσώ, πνέω και συνδέεται ετυμολογικά με τη λατινική anima, την ψυχή, που δίνει με τη σειρά της το αγγλικό animation (=εμψύχωση), τη γαλλική ψυχή âme και ένα πλήθος λέξεων. Γιατί τι άλλο είναι η ψυχή παρά πνοή ζωής;
Δυνατό ανεμοβόρι φυσά έξω και κάνει τα πάντα, τέντες, σημαίες, ρούχα, να ανεμίζουν, ενώ όσοι έχουν την τύχη να βρίσκονται στη θάλασσα η ανεμοθύελλα οδηγεί και σε αμμοθύελλα. Με τέτοιο ανεμοστρόβιλο ούτε λόγος για ανεμιστήρα. Αυτός έχει μπει στη γωνία, αλλά δεν βιαζόμαστε, επειδή μπορεί να χρειασθεί ακόμη.
Ας πάμε σήμερα όπου φυσάει ο άνεμος, όπου μας οδηγεί ο δυνατός αέρας, από εδώ και από εκεί, χωρίς συγκεκριμένο πρόγραμμα. Δεν υπάρχει απάνεμο μέρος να κρυφτούμε. Έτσι θα συζητήσουμε περί ανέμων και υδάτων, για να ξεφύγουμε λίγο και από την ασφυκτική επικαιρότητα και από τις υποχρεώσεις που περιμένουν.
Ελπίζουμε να μην είσαστε σε κανένα σκάφος που ανεμοδέρνεται και κινδυνεύει να συγκρουσθεί στους ανεμόδαρτους βράχους. Φευ! Είναι καλύτερο να απολαμβάνετε την ανάγνωση των υπέροχων κειμένων «Aνεμοδαρμένα Ύψη» (Wuthering Heights) της Έμιλυ Mπροντέ ή «Όσα παίρνει ο Άνεμος» (Gone with the wind) της Μάργκαρετ Μίτσελ. Οι πιο τολμηροί πετάτε με ανεμόπτερο, που δεν έχει κινητήρα. Αλήθεια δεν φοβάστε μήπως κάποιος ανεμορούφουλας ή ανεμοστρόβιλος σάς παρασύρει;
Ανεμολογίου συνέχεια, αλλά όχι του κανονικού. Γιατί το κανονικό ανεμολόγιο με τους ανεμορρόμβους του προβλέπει την παρουσίαση της επιστημονικής ονομασίας των ανέμων ή έχει να κάνει με τον προσδιορισμό της πορείας τους.
Παρόλα αυτά, κάποια πουλιά ανεμοπορούν, πορεύονται καθοδηγούμενα από τον αέρα που φυσά, χωρίς να φτεροκοπούν, ενώ οι οικογένειες σκορπίζονται στους πέντε ανέμους, αφού τα παιδιά πηγαίνουν το καθένα στον τόπο των σπουδών του, άλλο από εδώ και άλλο από εκεί. Και κάποιοι άνθρωποι ανεμοδούρες, χωρίς σταθερή ιδεολογία, δυστυχώς να κατέχουν ορισμένα υπεύθυνα πόστα. Σε αυτούς υπενθυμίζουμε με καλή διάθεση το απόφθεγμα της λαϊκής θυμοσοφίας: Όποιος σπέρνει ανέμους, θερίζει θύελλες.
Εμείς με τη σειρά μας θα κλείσουμε με την ευχή να έχετε πάντοτε ούριο (=ευνοϊκό) άνεμο που να δίνει ώθηση σε ό,τι κάνετε. Να έχετε ανεμόεν και υψιπετές φρόνημα, που δεν μένει κολλημένο σε ιδεοληψίες, αλλά αναζητά το ωραίο, το διαφορετικό, το μεγάλο!
Αλλά μέχρι να επικρατήσει νηνεμία (να κοπάσουν οι αέρηδες), κρατηθείτε μακριά από ανεμόσκαλες.
Και για να γελάσουμε λίγο, αλλά και να συμπληρώσουμε τις γνώσεις μας: το αυγό στην αρχαιότητα, που γεννούσαν οι κότες άνευ αλέκτορος, ονομαζόταν «ἀνεμιαῖον». Έτσι «ἀναιμιαῖον» χαρακτήριζαν και κάθε άνθρωπο που ήταν κούφιος, κενός, χωρίς περιεχόμενο. Αέρας κοπανιστός θα λέγαμε σήμερα.
*Η Σοφία Μουρούτη – Γεωργάνα είναι φιλόλογος και διδάσκει στο Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδας
